Zasady bezpieczeństwa przy obsłudzie działa ( zasady bezpieczeństwa dla artylerii ).
1. Obsługujacym działo ( kanonierem ) musi być osoba pełnoletnia, w pełni zdrowa posiadajaca podstawowe szkolenie artyleryjskie.
2. Dowódcą działa powinna być osoba doswiadczona posiadajaca przynajmniej rok praktyki jako kanonier , umiejąca zarządzać ludzmi i panowac nad ich emocjami.
3. Cała obsługa podporzadkowuje się dowódcy działa.
4. Dowódca działa podporzadkowwywuje się dowódcy baterii ( co najmniej 2 działa).
5. W kazdym działonie powinna być 2 osoba przeszkolona jako dowódca działa w razie zastepstwa (np.dówódca działa zostaje dowódca baterii )
6. Wszystkich kanonierów obowiązuje dyscyplina wobec dowódcy działa i dowódcy baterii.
7. Dowódca działa sprawdza stan zdrowia wszytkich ludzi przed bitwą
8. Obsługa działa jest odpowiedzialna za bezpieczeństwo i porządek przy dziale.
9. Obowiązuje bezwzględny zakaz spożywania alkoholu przed i w czasie działań przy dziale.
10. Jedynie dowódca armaty odpowiednio przeszkolony jest dopuszczony do kierowania ogniem z działa. Musi on ciągle sprawdzać teren przed lufą i zwracać uwagę na bezpieczeństwo przy każdym strzale.
11. Przed użyciem działa należy bezwzględnie sprawdzić latarka kanał lufy , po sprawdzeniu obsługa zatyka komon lufy zatyczką lub pilnuje przez cały czas działa niedopuszczając do niego osób postronnych zarówno uszczestników jak i publiczności
12. Każda obsługa przed wyjściem w pole sprawdza stan techniczny działa o ewentualnych nieprawidłowosciach melduje orgaznizatorowi , który ma prawo nie dopuscic działa do inscenizacji.
13. Po sprawdzeniu kanału lufy kazda bateria powtarza działoczny .
14. Noszenie rękawiczek przy obsłudze działa jest obowiązkowe .
15. Każde działo powinne być wyposazone :
- wiaderko
- stempel
- wycior
- grajcar
- lontownicę
- przetyczki
- skrzynkę drewnianą na ładunki
Jeżeli którekolwiek z elementów wyposażenia zostanie uszkodzone obsługa wycofuje działo z rekonstrukcji .Zabronione jest wsypywanie sypkiego prochu do lufy.
16. Przetyczka nie może być wykonana z iskrzącego materiału (powinna być wykonana z materiału nieferromagnetycznego).
17. Jako materiał zapalny należy używać lontu lub podsypki z prochownicy
18. Zabrania się uzywania wolnotlących lontów .
19. Odpalanie działa następuje tylko przy użyciu lontownicy.
20. Obsługa działa składa się z przynajmniej jednego dowódcy działa oraz 2 kanonierów
14. Ładunek do działa może zostać włożony do lufy tylko w przypadku:
a) zgodnie ze sprawdzoną ilością czarnego prochu przez organizatora
b) z mąką jako przybitką (należy przestrzegać dopuszczalną ilość)
c) jeżeli powłoka naboju składa się z max. 2 warstw folii aluminiowej.
d) jest oznaczony w sposób nie budzący wątpliwości gdzie znajduje się w nim proch w celu zapobiegnięcia wsadzenia go odwrotnie do lufy (od strony mąki)
21. Skrzynka z nabojami musi być solidnie wykonana tak aby ochronic ładunki przed działaniem z zewnątrz. Po każym podaniu ładunku przez amunicyjnego skrzynka ma być natychmiast zamknięta.
22. W przypadku strzelania baterią dowódca działa obserwuje czy nie ma otwartego jaszcza z ładunkami u innych obsług armat.Dopiero daje sygnał gotowości do strzału.
23. Każdy amunicyjny zanim wyciągnie ładunek obserwuje czy inne działa w tym czasie nie strzelają.
24. Każda czynność- obsługa przy dziale następuje po wyraźnej komendzie dowódcy działa i powinna być potwierdzona przez obsługę. Wszystkie czynności zaczynają się i kończą pozycją wyjściową kanoniera okreslona regulaminem dla odtwarzanej formacji.
25. W każdym przypadku należy przestrzegać ustawowych ustaleń o odstępach bezpieczeństwa. (do przodu 30 m., po bokach i z tyłu min 10 m.)
26. Skrzynka z ładunkami powinna znajdować się zamknięta w odległości min 5 m. za działem.
27. Przed załadowaniem należy sprawdzić kanał lufy wyciorem.
28. Zarówno ładowanie i czyszczenie lufy musi być wykonywane tak aby kanonier nie stał frontem do wylotu lufy. W trakcie ładowania uczestnik-kanonier musi mieć rękę zabezpieczoną rękawicą
29. Pozostali kanonierzy stoja poza linia kół
21. Po każdym wystrzale należy wyczyścić lufę:
a) przy pomocy wyciora wytrzeć na mokro
b) usunąć pozostałości po naboju grajcarem .
30. W przypadku niewypału obsługa daje znac pozostałym uczestnikom opierajac stempel na kole.
31. Po nieudanym zapaleniu, po 30 sekundach należy przetkać kanał zapałowy i podsypać prochem nie z prochownicy tylko z ręki lub z ładunku karabinowego
32. Po zakończeniu strzelania należy wyczyścić lufę działa. Resztę ładunków ( o ile zostały ) należy zdeponować w miejscu niedostępnym dla nieupoważnionych, rozbroic i przesypac do pojemników.
33. Kategorycznie zabrania się przemieszczania (przetaczania) załadowanego działa.
34. Zabrania się zostawiania działa bez opieki na polu bitwy.
Zasady postępowania z prochem i ładunkami.
1. Proch należy przewozić i przechowywać w pojemnikach fabrycznych, przeznaczonych do tego celu. Całkowity zakaz trzymania prochu w słoikach szklanych oraz w puszkach metalowych (ferromagnetycznych ). W każdym oddziale dowódca wyznacza osobe odpowiedzialną za proch lub gotowe ładunki. Proch należy przechowywać w czasie widowiska w antystatycznym, nieiskrzącym pojemniku w miejscu niedostępnym osobom trzecim
2. Zakazuje się stosowanie prochów pirotechnicznych oraz prochów bezdymnych,petard samoróbek ( jeżeli uczestnik chce uzyc petardy (atestowanej ) , musi zgłosic ten fakt dowódcy który to zgłasza organizatorowi).
3. Kategorycznie zabrania się stosowanie prochu czarnego bez atestu!! ( tzw. samoróbki )
4. Przy sporządzaniu ładunków należy zachować szczególną ostrożność, należy czynić to z dala od ognia lub gorących przedmiotów., w miejscach specjalnie wyznaczonych przez organizatora. Ładunki należy sporządzać ze zwykłego papieru szarego.
Zabrania się stosowania papierów foliowanych i grubych , oraz klejenia ładunków taśmami i
stosowania dodatków takich jak np. spinacze, styropian, taśma klejąca izolacyjna itd. Nabój powinien zostać zamknięty poprzez zawinięcie. Poza wyżej nazwanym prochem nabój nie może zawierać nic innego.W ostateczności po uzgodnieniu z organizatorem dozwolone jest stosowanie tasmy paierowej
5. Przy sporządzaniu ładunków zabrania się poruszania z otwartym ogniem oraz palenia tytoniu.
6. Sporządza się wyłącznie ładunki ślepe, zawierające proch czarny.
7. Sporządzone ładunki należy przechowywać w ładownicy, a nadmiar deponować w miejscach (u osób) wskazanych przez swoich dowódców, lub w skrzynkach amunicyjnych
8. W ładownicy należy przechowywać tylko ładunki ślepe , zakaz wkładania do ładownic metalowych przedmiotów mogących spowodować samozapłon oraz wszelkich innych drobnych rzeczy mogących się dostac do ładunku
9.Dowódca przed rozpoczęciem zajęć z bronią jest obowiązany dokonać przeglądu ładownic i skrzynek amunicyjnych uczestników w celu sprawdzenia rodzaju przygotowanych ładunków.
10. W przypadku dział organizator zastrzega sobie prawo dawkowania prochu w zaleznosci od wielkosci i kalibru działa oraz w zaleznosci od kalibru broni ręcznej
opracował Inspektor ds. BHP Kaczmarski Piotr